Press Publica | Δημοσιογραφία για το δημόσιο συμφέρον | 2015-07-27T09:37:59+00:00
Αρκεί ένας συναγερμός, κάποιο ξημέρωμα του Ιούνη, να αλλάξει τη ζωή των κατοίκων μιας ολόκληρης πόλης; Ναι, αν πρόκειται για την κλοπή του μυστηριώδους κειμηλίου, που φυλάσσεται στο εντυπωσιακό Μουσείο της Διαλεχτής. Ο μεγαλομανής Δήμαρχος και ο πρώην Δ/ντής του Μουσείου, αναθερμαίνουν το μίσος τους σε μια διαμάχη που συμπαρασύρει τους πάντες ακόμα και τα παιδιά.
Χωρισμένα σε δυο ομάδες, τους ποδηλάτες και τους σκεϊτάδες, κοντράρονται καθημερινά στην κεντρική πλατεία, ενώ οι αρχηγοί τους ο Άρης κι ο Λεωνίδας κορυφώνουν αυτήν την κόντρα με ριψοκίνδυνες φιγούρες. Ωστόσο δύο σημαντικές αποκαλύψεις θα τους αναγκάσουν να αναλάβουν πρωτοβουλίες, θα τους φέρουν αντιμέτωπους με κλέφτες αλλά και με προσωπικά διλήμματα που απαιτούν σκληρές αποφάσεις… To νέο παιδικό μυθιστόρημα του Γιώργου Γρηγοράκη με τίτλο «Η φούσκα» από τις εκδόσεις Πατάκη. Ο Γιώργος Γρηγοράκης γεννήθηκε στην Αθήνα αλλά μεγάλωσε, ζει κι εργάζεται ως δάσκαλος στο Ηράκλειο Κρήτης. Νωρίς διαπίστωσε πως η λογοτεχνία είναι ένα συναρπαστικό ταξίδι που, διασχίζοντας την ανθρώπινη ψυχή, σου επιτρέπει να κατανοήσεις τον κόσμο, να τον ερμηνεύσεις, να τον υπερβείς, να τον μεταμορφώσεις. Από τότε δε σταμάτησε να … ταξιδεύει γράφοντας παραμύθια, διηγήματα, μυθιστορήματα.
-Μιλήστε μας για το νέο σας βιβλίο Η φούσκα;
Είναι η ιστορία μιας φανταστικής, μικρής νησιωτικής πόλης, των κατοίκων της που από τον απότομο πλουτισμό έπεσαν εξίσου απότομα σε οικονομικό μαρασμό. Αυτές οι αλλαγές επηρεάζουν τη ζωή μεγάλων και μικρών, τις σχέσεις τους, τη στάση τους απέναντι στους άλλους, στους δικούς τους ανθρώπους, απέναντι στον εαυτό τους. Σημείο αναφοράς της πόλης η πλατεία. Εδώ βρίσκεται το Δημαρχείο όπου καταστρώνει τα μοχθηρά του σχέδια ο διεφθαρμένος δήμαρχος, στα σκαλιά του κοντράρονται καθημερινά δυο ομάδες παιδιών, οι ποδηλάτες και οι σκεϊτάδες. Εδώ βρίσκεται και το υπερσύγχρονο μουσείο της πόλης όπου φυλασσόταν, μέχρι που κλάπηκε, ένα μυστηριώδες κειμήλιο και που ευθύνεται για όλες αυτές τις αλλαγές. Γύρω από την κλοπή του κειμηλίου περιστρέφεται αυτή η ιστορία.
Με τη φούσκα προσπάθησα να αποδώσω τη σημερινή ελληνική πραγματικότητα, να φωτίσω κάποιες από τις αιτίες που μας οδήγησαν εδώ, τους μηχανισμούς προπαγάνδας και χειραγώγησης, τον αντίκτυπο της οικονομικής κρίσης στην καθημερινότητα των ανθρώπων, στον ψυχισμό τους, ειδικά των παιδιών. Δεν είναι όμως ένα βαρύ, στενάχωρο κι απαισιόδοξο κείμενο. Θέλησα να δώσω τη μορφή της γνήσιας περιπέτειας γεμάτης μυστήριο, αγωνία, πολλή δράση, προσπάθησα να αποδώσω τη σημερινή γλώσσα των παιδιών, τους κώδικες επικοινωνίας και συμπεριφοράς τους. Είναι ένα κείμενο αισιοδοξίας κι ελπίδας με πρωταγωνιστές τα παιδιά που όσο πιο πολύ χώνονται στην υπόθεση του κλεμμένου κειμηλίου, τόσο σφυρηλατούν δυνατές σχέσεις, ωριμάζουν, αφυπνίζονται. Παίρνουν την κατάσταση στα χέρια τους και δίνουν λύσεις εκεί που οι μεγάλοι απέτυχαν .Δε σας κρύβω πως ένιωσα μια μεγάλη ανακούφιση όταν το ολοκλήρωσα, επειδή για καιρό, με πλάκωνε η ανάγκη να μιλήσω για όσα συμβαίνουν γύρω μας αλλά αισθανόμουν κι ένα χρέος απέναντι στα παιδιά. Ας πούμε λοιπόν πως το βλέπω σαν ένα είδος εξιλέωσης για τις τύψεις που θα ’πρεπε να νιώθουν οι γενιές μας για τον κόσμο που τους παραδίδουμε.
-Πώς θα κάνουμε τη λογοτεχνία συναρπαστική στο Δημοτικό;
Δυστυχώς η λογοτεχνία στο Δημοτικό διδάσκεται αποσπασματικά, σε περιορισμένα χρονικά πλαίσια και αποτελεί, σχεδόν αποκλειστικά, ένα χρηστικό εργαλείο για την επίτευξη των γλωσσικών στόχων. Ευτυχώς όμως που σε πολλά σχολεία, υλοποιούνται προγράμματα φιλαναγνωσίας που ενθαρρύνουν τη βιωματική προσέγγιση του κειμένου, φέρνουν το μαθητή σε άμεση επαφή με το συγγραφέα, επανακαθορίζουν το ρόλο του δασκάλου, επανακαθορίζουν το ρόλο του παιδιού που, από παθητικός αναγνώστης που ήταν, αρχίζει να αλληλεπιδρά με το κείμενο, δημιουργούνται γωνιές ανάγνωσης που σηκώνουν το παιδί από τη στημένη θέση του θρανίου, συνδέεται το λογοτεχνικό βιβλίο με άλλες μορφές τέχνης, με παιχνίδι, με ψηφιακά μέσα και τόσες άλλες δραστηριότητες. Να υπογραμμίσω εδώ τη σημαντική συμβολή του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου με τις καινοτόμες δράσεις για την ενίσχυση της φιλαναγνωσίας των μαθητών. Έτσι λοιπόν η διδασκαλία της λογοτεχνίας μετατρέπεται σε μια όαση χαράς μέσα όμως στη συμβατικότητα ενός ωρολόγιου προγράμματος και μιας διδακτικής καθημερινότητας υποταγμένης στο αδηφάγο τέρας της ατέλειωτης ύλης και της τεμαχισμένης γνώσης. Επομένως το ζητούμενο είναι να μετατρέψουμε την όαση σε δάσος, πνεύμονα χαράς, φαντασίας, κριτικής σκέψης και δημιουργικότητας. Εν τέλει το λογοτεχνικό βιβλίο ας το δούμε σαν ένα κουτί που ο αναγνώστης μπαίνει στον πειρασμό να ανακαλύψει τι κρύβει μέσα του, βγάζει σπασμένα κομμάτια και προσπαθεί να τα συναρμολογήσει, βγάζει αντικείμενα αναγνωρίσιμα, άγνωστα, προσπαθεί να βρει τη σημασία τους, να τα συνταιριάξει, κάνει υποθέσεις, αμφιβάλλει, απορεί, προβληματίζεται, μοιράζεται την ανακάλυψη του με άλλους που ο καθένας λέει τη γνώμη του κι αυτό γεννά άλλους συνδυασμούς, νέες σκέψεις, κάποια από τα αντικείμενα θα του φανούν άχρηστα, κάποια θα του φανούν χρήσιμα, εργαλεία ή εξαρτήματα σε κάποιο παιχνίδι ή κατασκευή, κάποια άλλα απλά θα του αρέσουν, θα προσπαθήσει να κατανοήσει το λόγο για τον οποίο φυλάχτηκαν εκεί μέσα. Θα κάνει εικασίες και θα φαντάζεται ποιος ή πώς μπορεί να ήταν ο κάτοχός του. Πάντα όμως θα παραμένει κάτι το ανεξήγητο, το ανερμήνευτο, το παράξενο, το παράδοξο, το μαγικό. Εκεί που πίστευε πως το κουτί άδειασε, δεν έχει τίποτ’ άλλο μέσα, μπορεί ξαφνικά να δει ένα λευκό περιστέρι να πετάγεται έξω ή να διαπιστώσει με έκπληξη πως δεν υπάρχει πάτος. Θα νιώσει αυτό «το πάθος, την αταξία και την απόλαυση» που λέει ο Ροντάρι. Στο τέλος θα είναι το δικό του κουτί με τα δικά του μοναδικά κομμάτια κι αντικείμενα.
-Προσωπικά διλήμματα που απαιτούν σκληρές αποφάσεις;
Είναι εκείνες οι στιγμές στη ζωή μας, οι γεμάτες ψυχική ένταση και έντονη συναισθηματική φόρτιση, ο εσωτερικός αγώνας που ορίζει η συνείδηση μας κι απαιτεί νικητή. Είναι ένας καθαρός αγώνας δίχως προσημειωμένες προθέσεις και προκαθορισμένες απαντήσεις, μια αυθεντική αναμέτρηση με τον εαυτό μας που η αγωνία σε παραλύει και η αμφιβολία σε τσουρουφλίζει, μια μάχη που πολλοί αποφεύγουν να δώσουν. Για τα παιδιά αποτελεί ένα μάθημα ζωής, σφυρηλατεί το χαρακτήρα τους, διαμορφώνει τη συνείδησή τους, τα αφυπνίζει.
-Φυλακή ….το παιδικό βλέμμα;
Πολλές φορές μας εγκλωβίζουν οι επιλογές μας όταν τις υπαγορεύει η σκοπιμότητα, οι συνεχείς συμβιβασμοί που κάνουμε στη ζωή μας, ο εφησυχασμός, και η αποσιώπηση της αδικίας, η εγωπάθεια, ο αμοραλισμός, η ανευθυνότητα, η βία, ο αθέμιτος ανταγωνισμός. Μαθαίνουμε στο παιδί αξίες, την αξία του διαλόγου, ας πούμε, κι ακούμε παράλληλους μονολόγους, την αξία της ειρήνης κι οι πόλεμοι μαίνονται, το σεβασμό των ανθρώπινων δικαιωμάτων, της ανθρώπινης ζωής και βλέπουμε καθημερινά την κατάφορη καταπάτηση τους, τον ανθρώπινο εξευτελισμό, την αλληλεγγύη των ανθρώπων, των λαών που ακυρώνεται από την ιδιοτέλεια, τα κάθε είδους συμφέροντα. Το παιδί στέκεται απέναντι σου και σε ρωτάει με την αθωότητα της σκέψης, δίχως να κάνει δεύτερες σκέψεις, με την καθαρότητα του βλέμματος δίχως να κάνει τα στραβά μάτια, αντιλαμβάνεται τις αντιφάσεις, διαβάζεις στα μάτια του την απορία από την αναντιστοιχία των λόγων και των πράξεων μας. Μου έρχονται στο νου οι στίχοι από το υπέροχο τραγούδι του Σαβόπουλου «πώς να κρυφτείς απ’ τα παιδιά…» Η λάμψη στα μάτια των παιδιών φωτίζει τις πιο κρυφές γωνιές της συνείδησής μας και ξαφνικά βρισκόμαστε παγιδευμένοι μέσα στην αδυναμία και την αμηχανία μας.
-Πως ονειρεύεστε το αυριανό σχολείο;
Ένα σχολείο που σχολώντας Παρασκευή μεσημέρι δεν ακούς ένα ξαλαφρωμένο «ουφ» και την Κυριακή το βράδυ ένα πονεμένο «ωχ». Που δεν ακούς επιφωνήματα ανακούφισης την ώρα που ακούγεται ο γδούπος της τσάντας που πέφτει στο πάτωμα. Που δεν κοιτάς το ρολόι μισή ώρα πριν χτυπήσει το κουδούνι, που δεν τρομάζεις στη θέα ενός βιβλίου χωρίς εικόνες, που δεν τρομάζεις γενικά στη θέα ενός βιβλίου. Που δεν περνάς τη μισή σου μέρα σκυμμένος πάνω σε ένα γραφείο και να σκέφτεσαι με απελπισία πως σε περιμένει κάπου κάποιο άλλο θρανίο ή στο σπίτι το γραφείο. Μπορώ να απαριθμήσω πολλά δεν και δεν έχω πιάσει ακόμα τα μην. Εν ολίγοις ένα σχολείο μαθητοκεντρικό, που να εμπνέει το μαθητή, να εμπνέει το δάσκαλο, που να μην εκτοπίζει τη φαντασία, που να προβάλλει τις τέχνες, ένα σχολείο που να υπηρετεί το όραμα μιας παιδείας προσανατολισμένης στον άνθρωπο και θα αναγνωρίζει την ύψιστη σημασία της στην κοινωνία του αύριο. Το θέλουμε;
-Το επόμενο βιβλίο σας;
Το επόμενο βιβλίο είναι μια ιστορία που απλώνεται χρονικά στα τελευταία σαράντα πέντε χρόνια, από τα χρόνια της χούντας μέχρι τις μέρες μας και πραγματεύεται, ανάμεσα σε άλλα, τη βία στις διάφορες μορφές της. Βρίσκεται όμως ακόμα σε πρώιμο στάδιο.
© Copyright 2016 - Presspublica
